Vejetaryenler ne yer? Evet bu soruyu herhalde çok sık duymuşuzdur. Ancak sadece yeşillik yemediklerini hemen en başta belirtelim 🙂 Eğer siz de vejetaryen bir diyete başlamayı düşünüyorsanız ya da arkadaşınız vejetaryense ve nasıl beslendiği konusunda hiç bir fikriniz yoksa, işte bu yazı tam size göre! Vejetaryenler nasıl beslenir, vejetaryen beslenme çeşitleri nelerdir ve dünyada en çok tercih edilen vejetaryen diyetler hangileridir gelin yakından inceleyelim.
Vejetaryenler Ne Yer?
Önce vejetaryen nedir onu açıklayalım. Vejetaryenler genel olarak etik ve sağlık nedenlerinden dolayı et veya hayvansal gıda yemeyen kişilerdir. Ancak et yemeyen, yiyen veya daha farklı vejetaryen beslenmeyi tercih eden kişiler de vardır. Vejetaryenler ne yer, ne yemez konusuna ise vejetaryenleri ve beslenme çeşitlerini anlatırken değineceğiz.
Vejetaryenlerin beslenme çeşitleri:
- Fleksitaryen (yarı vejetaryen)
- Pesketaryen
- Makrobiyotik
- Lakto-ovo
- Vegan
- Çiğ vegan
Fleksitaryen (yarı vejetaryen)
Esnek vejetaryen ya da diğer adıyla fleksitaryen kişiler et yemeyi henüz tamamen kesmemiş olan kişilerdir. Eğer siz de kendinizi katı bir vejeteryan diyetini uygulamaya hazır hissetmiyorsanız, fleksitaryen diyet sizin için güzel bir başlangıç olabilir.
Fleksitaryenler;
Ne Yer: Tahıllar, sebzeler, meyveler, baklagiller, kuruyemişler, bazen et
Ne Yemez: İşlenmiş etler ve fast food
Pesketaryen
Pesketaryenler kırmızı et veya kümes hayvanları yemezler. Ancak bir dakika! Bu pesketaryen diyet listesinde balık var! 🙂 Ayrıca farklı diğer deniz ürünleri de yenilebilmekte. Omega-3 yağlı asitler (bkz. insan vücuduna faydaları), b12 vitamini, protein ve kalsiyum vücudun pesketaryan beslenmede en çok faydalandığı vitamin ve makrolardır.
Pesketaryenler;
Ne Yer: Balık, deniz ürünleri, süt ürünleri, yumurta, kepekli tahıllar, sebzeler, meyveler, baklagiller
Ne Yemez: Memeli eti, kümes hayvanları
Makrobiyotik Beslenme
Makrobiyotik diyet yapanlar, kimyasal içermeyen organik yiyecekleri savunduğu için makrobiyotik diyetin aslında bir yaşam tarzı olduğunu savunuyor. Bu beslenme türünde çok sayıda vegan yiyecek ve ara sıra balık yiyorsunuz. Makrobiyotik diyet ayrıca et ve süt ürünlerini de kapsamamaktadır. Bu sebeple demir, magnezyumdan zengin besinleri, kalsiyum ve B12 vitamini takviyeleri almanız gerekebilir.
Makrobiyotik beslenenler;
Ne Yer: Tam tahıllar, mevsim sebzeleri, baklagiller, kabuklu yemişler, balık
Ne Yemez: Et, kümes hayvanları, işlenmiş yiyecekler
Lakto-ovo Vejetaryen
Lakto-ovo vejetaryenler et, balık veya kümes hayvanları yemeyen, ancak süt ürünleri ve yumurta yiyen kişidir. Ancak bir lakto-vejetaryen (süt ürünleri tüketen ancak yumurta tüketmeyen) veya ovo-vejeteryan (yumurta yiyip süt içmeyen) olabilirsiniz.
Lakto-ovo vejetaryen yaşam tarzında denge çok önemlidir. Eksik eti telafi etmek için diyetinizde demir, d vitamini, protein ve B12 vitaminlerini aldığınızdan emin olun.
Lakto-ovo vejetaryenler;
Ne Yer: Yumurta, süt ürünleri, tam tahıllar, sebzeler, meyveler, baklagiller, kuruyemişler.
Ne Yemez: Et, kümes hayvanları, balık, deniz ürünleri
Vegan Beslenme
Vegan genellikle bir kişinin diyetinden fazlasını, bir hayat tarzını ifade eder. Vegan yaşam tarzı, aynı zamanda, hayvansal ürünlerden (deri, ipek ve yün gibi) yapılan kıyafetleri veya hayvansal kaynaklı içerikleri (balmumu gibi) satın almamanız anlamına da gelir. Veganlar ihtiyaç halinde ek takviye olarak vitamin ihtiyaçlarını vegan formdaki bitkisel kapsüllerden almaya çalışırlar.
Veganlar;
Ne Yer: Tam tahıllar, sebzeler, meyveler, baklagiller, kuruyemişler
Ne Yemez: herhangi bir hayvansal ürün veya yan ürün (bal, süt ürünleri ve sığır jelatini gibi)
Çiğ Vegan Beslenme
Çiğ vegan beslenme şeklini adından da anlaşılacağı üzere, çiğ ve sadece belli sıcaklıktaki derecelerde ısıtılan gıdaları (40–48 °C) tercih edenler seçmektedir. Asıl amaç, sebzeleri pişirmeden yiyerek daha yüksek besin değerini vücuda almaktır. Genel olarak çiğ vegan diyetinin sağlıklı ve güvenli olduğu kabul edilir. Ancak bu şekilde yemek yerken yeterli kalori almak zor olabilir. Bu nedenle sağlıklı şekilde kilonuzu korumakta sorun yaşayabilirsiniz. Ayrıca çiğ meyve ve sebzelerin zararlı bakteriler taşıyabileceğini de unutmayın. Gıda zehirlenmesini önlemek için yemeden önce meyve ve sebzeleri çok iyi yıkadığınıza emin olun.
Çiğ Vegan beslenenler;
Ne Yer: Çiğ ve sebze bazlı yiyecekler
Ne Yemez: Isıtılmış herhangi bir hayvansal yan ürün ve vegan yiyecekler
Sonuç olarak, vejetaryenler ne yer ne yemez sorusunun cevabını uzun uzadıya sizlere anlattık. Hayal ettiğiniz sağlıklı yaşam tarzınıza göre vejetaryen beslenme çeşitlerini daha detaylı inceleyip, size en uygun oluğunu düşündüğünüz diyetinize hemen başlayabilirsiniz.
