Siber zorbalık, çevrimiçi topluluklarda çoğunlukla çocukların ve gençlerin maruz kaldığı sosyal bir problemdir. Covid-19 pandemisi döneminde siber zorbalık artış göstermiştir. Evde kalınan ve internet kullanımının arttığı süreçte, sanal şiddet yöntemi siber zorbalık oyun platformlarında da büyük artış göstermiştir.
Siber zorbalığa uğrayan çocuklar ve gençler, zorbalığın sebep olduğu stresten dolayı fiziksel semptomlar da geliştirebilirler. Siber zorbalık gören bireyler, psikolojik olarak zorlandıkları gibi baş ağrısı, mide bulantısı, cilt problemleri ve diğer fiziksel hastalıkları deneyimleyebilirler. Çocukların uyku ve yeme alışkanlıklarında bile değişiklik görülebilir.
1. Siber Zorbalık Nedir?
ExpressVPN’e göre, siber zorbalık, kişilerin sosyal medya kullanımları konusunda daha dikkatli olmalarına sebep olan nedenlerden biridir.
Siber zorbalık, bilgisayar, akıllı telefon veya tablet gibi elektronik cihazlar üzerinden oyun platformları, forumlar, uygulamalar ve online sosyal medya platformlarda bir kişiyi utandırmak, tehdit etmek, korkutmak veya taciz etmek için gerçekleştirilen kasıtlı eylemlerdir.
Siber zorbalık en çok aşağıdaki platformlarda gerçekleşir:
- Twitter, Instagram, Tiktok, Snapchat ve Facebook gibi sosyal medya platformları
- Kısa mesaj veya mesajlaşma uygulamaları
- Direkt mesaj, anlık mesajlaşma veya online sohbet
- Çevrimiçi forumlar
- E-posta
- Çevrimiçi oyun toplulukları
Siber zorbalık aşağıdaki şekillerde gerçekleşebilir:
- Dışlanma: Fiziksel dünyada devam eden bir zorbalık sanal dünyada siber zorbalık olarak devam edebilir. Çocuğunuz okuldaki bir grup kişi tarafından dışlanabilir ve bu dışlanma sanal olarak da devam eder.
- Taciz: Siber zorbalığın birçok çeşidi tacize girer. Genel olarak, bir kişiye zarar vermek amacıyla gönderilen kırıcı veya tehdit içeren online mesajlar göndermek taciz demektir.
- İfşa: Bir kişiye ait hassas veya kişisel bilgilerin izinsiz bir şekilde kişiyi utandırmak veya küçük düşürmek için online olarak paylaşılmasıdır.
- Siber Stalklama: Siber stalklama, hedef kişinin online aktivitelerinin adım adım bilmediği bir kişi tarafından takip edilmesidir. Siber stalklama sonucunda fiziksel zarara uğranabilir.
- Taklit: Siber zorba bir kişinin sosyal medya hesaplarını ele geçirdikten sonra uygunsuz paylaşımlar yapmasıdır. Paylaşımlar komik de olabilir veya zarar vermek ve küçük düşürmek için de yapılabilir.
Çocuğunuzun siber zorbalığa uğradığını nasıl anlarsınız?
- Akıllı telefon, bilgisayar gibi cihazların kullanımında artış
- Çocuğunuz cihazda gördüğü bir şeye duygusal tepkiler veriyorsa (sinirlenmek, ağlamak, gülmek ve benzeri gibi)
- Çocuğunuz cihaz ekranını saklıyor, internette nasıl vakit geçirdiğini açığa vurmaktan çekiniyorsa,
- Sosyal medya hesaplarını kapatıyor veya yeni hesaplar açıyorsa,
- Çocuğunuz sosyal ortamlardan uzaklaşıyorsa,
- Çocuğunuz içine kapanmaya başladıysa; insanlarla görüşmek istemiyor ve dışarı çıkmak istemiyorsa siber zorbalığa uğruyor olabilir.
2. Siber Zorbalık Nasıl Önlenir?
İnterneti istediğimiz gibi kullanmakta özgür olsak da, maalesef kötü niyetli kişilerin eylemlerine sanal olarak da maruz kalabiliriz. Siber zorbalığa maruz kalmamak için çevrimiçi kimliğinizin gizliliğini ve güvenliğini sağlamalısınız:
12 Haziran Siber Zorbalığı Durdurma Gününe özel hazırlanan yukarıdaki infografikte, siber zorbalığa maruz kalmamak için sosyal medyada alabileceğiniz önlemler sıralanıyor.
Siber zorbalığa uğruyorsanız aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
- Siber zorbaya karşılık vermeyin. Zorba kişi sizin cevap vermenizi ister ve vermeniz için sizi tetikleyecek söylemlerde bulunabilir. Zorbaya cevap vermek yerine onu engelleyin.
- Zorbalığa uğradığınızı ailenize, yakınlarınıza ve gerekiyorsa polise bildirin. Yalnız olmadığınızı unutmayın. Cinsel taciz mesajları veya hayatınızı tehdit eden mesajlar alıyorsanız kesinlikle polise başvurun.
- Zorbalığın ekran görüntülerini veya çıktısını alarak kanıt oluşturun. Bu kanıtları gerektiğinde yasal işlemde kullanabilirsiniz.
- Okulda zorbalığa uğruyorsanız öğretmenlerinize ve okul yönetimine durumu bildirin.
- Birinin online olarak siber zorbalığa uğradığını fark ettiğinizde o kişiye destek olmaya çalışın ve yardımcı olabileceğinizi belirtin.
