Son zamanlarda satışları oldukça yükselen ek besin takviyesi L-karnitini mutlaka duymuşunuzdur. L karnitin shot, vitamin formlarda artık süpermarketlerde dahi yerini aldı. Peki supplementler piyasasında bu kadar nam salan karnitin nedir, ne işe yarıyor? Neden spor yapanlar, fitness ve vücut geliştirmeciler l karnitin kullanıyor? L-karnitin faydaları, kullanımı, zararları ve yan etkileri hakkında merak edilenleri bu yazıda sizler için derledik.
L-Karnitin Nedir? Ne İşe Yarar?
Levokarnitin olarak da bilinen karnitin aslında vücudun doğal olarak ürettiği bir amino asit yapısıdır. Ana işlevi, yağ asitlerini enerji olarak kullanmak üzere parçalamasıdır. Vücutta karaciğer ve böbrekler, lizin ve metionin amino asitlerinden L karnitin oluşturur. Böbrekler ayrıca karnitini daha sonra kullanmak üzere depolar ve fazlalığı idrar yoluyla atar.
L-carnitine supplement yağı enerjiye dönüştürdüğü için enerji üretiminde kritik rol oynar. Vücudun yağ asitlerini parçalamasına ve hücrelere güç sağlamak için onları enerjiye dönüştürmesine yardımcı olur. Bu yüzden de genellikle sporcular L-karnitini yağ yakıcı olarak kullanmaktadır. L-karnitin yağ yakma ve enerji üretimini desteklemenin yanı sıra, genel beyin işlevini sürdürmek ve belirli rahatsızlık riskini azaltmak gibi vücuttaki diğer bazı işlevlere de yardımcı olur.
L-Karnitin Faydaları Neler?
Bir supplement olarak l-carnitine en bilinen faydaları zayıflama, kilo verme ve yağ yakma gibi duruyor. Ancak yaptığımız araştırmalar sonucunda diğer l karnitin faydalarını da aşağıda sıralıyoruz:
Kilo Kaybı ve Yağ Yakımı İçin L-Karnitin
L karnitin, enerji için yağ asitlerini yakmaya yardımcı olduğundan, birçok insan kilo vermeye yardımcı olabileceğini varsayıyor. Bunun için aslına bakarsanız daha fazla araştırma gereklidir, ancak bazı çalışmalar bu fikri desteklemektedir.
Kalp Sağlığı ve L Karnitin İlişkisi
L-karnitin faydaları araştırma olarak halen devam etse de, bazı kalp rahatsızlıklarına iyi geldiği bilinmektedir. Özellikle kalp krizini takiben kısa vadede kalp sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabiliyor. Ayrıca göğüs ağrısı ve aritmi gibi kalp yetmezliği semptomlarına da iyi gelebiliyor.
Kanser Tedavisinde L Karnitin
Bazen kemoterapi gibi kanser tedavileri L karnitin eksikliğine sebebiyet verebiliyor. Bu durumlarda, L karnitin takviyeleri yorgunluk ve halsizlik gibi semptomların azaltılmasına yardımcı oluyor. Araştırmacılar şu anda bileşiği kemoterapiye bağlı doku hasarını önlemenin olası bir yolu olarak inceliyorlar, ancak bu araştırma henüz netlik kazanmadı.
Karaciğer ve Böbrek Hastalığı Tedavisi
Böbrekler ve karaciğer L-karnitin oluşturmaya ve kullanmaya yardımcı olduğundan, bu organlardaki hastalık veya organ yetmezliği L karnitin eksikliğine yol açmaktadır. Doktorlar, böbreklerin ve karaciğerin işlevini desteklemek ve L karnitin eksikliği önlemek için L karnitin takviyesi önerebilmekteler.
L-Karnitin Zararları ve Yan Etkileri
Çoğu insan L karnitini iyi tolere eder. Bununla birlikte, bazı kişiler L-karnitin alırken sindirim yan etkileri yaşayabilir.
- Karın krampları
- Mide bulantısı
- Kusma
- İshal
Bazı araştırmalar, yüksek karnitin düzeylerinin ateroskleroz gibi uzun vadeli kardiyovasküler hastalık risklerini artırabileceğini düşündürmektedir. L karnitin takviyeleri, belirli antibiyotikler veya antikonvülzanlarla etkileşime girebilir.
L-Karnitin Nasıl Kullanılır?
Günde ne kadar L karnitin almalıyız? Sağlıklı insanları gıdalardan veya takviyelerden ekstra L karnitine ihtiyacı olmaz. Karaciğer ve böbrekler günlük ihtiyaçlarını karşılayacak kadar üretebilir. Vücut onu doğal olarak üretse de, karnitin bazı gıdalarda yaygın olarak bulunur. Balık, kırmızı et ve kümes hayvanları gibi hayvansal proteinler en iyi L karnitin kaynaklarıdır.
NIH‘ye göre, kırmızı et ve diğer hayvansal ürünleri içeren protein bazlı diyet uygulayan yetişkinler günde yaklaşık 60-180 mg karnitin alırlar. Vegan diyet uygulayanlar ise günde yaklaşık 10-12 mg alabilirler.
Genel olarak konuşursak, sağlıklı yetişkinlerin zayıflamak için ekstra karnitin almasına gerek yoktur. Ancak karnitin kullananlar mutlaka ek gıda takviyelerinde olduğu gibi doktorlarına danışmalıdır. Bir ek gıda takviyesinin sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersizin yerini alamayacağını unutmayın. Spor öncesi sonrası supplementler sadece yapacağınız fitness ve beslenme programı rutininize doktorunuz tarafından gerekli görüldüğü takdirde katkı sağlarlar.
